E a cidade que xorde arredor do Sepulcro convértese na terceira das cidades santas da Cristiandade, despois de Xerusalén e Roma: a capital de Occidente.

Imos seguir o Camiño de Santiago para recoller visualmente as máis importantes pegadas da peregrinación. Facémolo no medio de millares de persoas que a diario o percorren...

Eran xa medio millón ao ano as que o percorrían no século XII.

"Todos somos romeiros, que camiño andamos", dixo Gonzalo de Berceo. Pero para ser verdadeiro peregrino, o camiño hai que facelo a cabalo ou a pé. A nosa viaxe na rede exímenos, por esta vez, de tal práctica. E acudimos ás fronteiras con Francia para comezar a percorrer o primeiro dos Camiños de Santiago. Viñan peregrinos de Alemaña, Suiza...de toda Europa.

De Francia, chegaban catro itinerarios. Tres deles confluían en Ostabat, no país vasco francés, e entraban unidos por Roncesvalles, e o cuarto por Somport (Huesca).

As tres vías que entraban por Roncesvalles eran: 

• A TURONENSE, que dende Paris, venia por Orleans, Tours, Poitou, Poitiers, Saintes e Burdeos.
• A LEMOVICENSE, dende sta. Maria Magdalena de Vezelay, por Limoges, Perigueux, e Mont de Marsanhasta Ostabat. Por ela viñan os peregrinos de Bélxica e a Lorena.
• E a PODENSE, dende a basílica de Notre Dame de Le Puy, por Sainte Fe de Conques e Saint Pierre deMoissac, traía os peregrinos da Europa Oriental.