11: Lugo - San Romao da Retorta

Desde Lugo a San Romao da Retorta hai 19 km. Pero se ó peregrino lle interesa o misterio, vaia a Santalla de Bóveda e intente penetrar no seu significado oculto polos séculos. O Camiño que pisa o peregrino é unha vía con máis de vinte séculos de historia. Un miliario demostrou que o Camiño discorre pola vía XIX do Itinerario de Antonino, estrada principal da rede romana de occidente.

DESDE LUGO

Después de salir de la Catedral, calle de Buen Jesús, los peregrinos bajaban por la calle del Miño, pasando por la Fuente da Pinguela. También seguirían esta ruta los peregrinos llegados a Lugo por el desvío del Camino Francés.

Muralla

Primero salían por la Porta Miñá del recinto amurallado. Desde mediados del XVI, después de que el Obispado cediera sus derechos sobre la Puerta de Santiago, salían por ésta, bajo una estatua de Santiago Matamoros.
Antes, pasarían junto al lugar que ocupa la Capilla del Carmen (siglo XIX), que sustituyó a una ermita de la Virgen del Camino, imagen que se conserva en un retablo de este templo. Bajarían por el Regueiro dos Hortos, por la calzada romana o por la Calzada Medieval, y después de cruzar el Puente Romano llegaban al barrio de San Lázaro, donde hubo un importante hospital para atención de peregrinos enfermos... En sus inmediaciones, Termas romanas, citadas por Plinio y cantadas por el Licenciado Molina.

Puente romano

Saíndo de Lugo cara a Compostela, atopamos San Xoán do Alto con igrexa que foi mosteiro. E logo San Vicente do Burgo, con igrexa barroca, e onde houbo un hospital de peregrinos.

O burgo

Preto do Camiño, templo soterrado de Santa Eulalia de Bóveda, monumento nacional, de orixe relixioso paleocristián, que conserva un interior abovedado, co conxunto de pinturas murais tardo antigas ou altomedievais máis importantes do Occidente. Bóveda atópase nun desvío do camiño cara a Sobrado dos Monxes.

Boveda

Prógalo ten unha igrexa románica cunha imaxe de Santiago peregrino.
En Bacurín, igrexa románica da segunda metade do século XII, dedicada a San Miguel. Ten unha soa nave e ábsida semicircular. É notable a súa portada con arquivoltas, tímpano bilobulado e columnas con capiteis de inspiración corintia. O pazo de Bacurín, chama a atención, especialmente polo arco de acceso.
Pásase polo lugar de O Francés, e tamén polo de Hospital de Mera, topónimos referentes ó paso do Camiño.
San Pedro de Mera é a última localidade do Concello de Lugo no Camiño Primitivo. Tivo hospital de peregrinos onde se ofrecía ós camiñantes lume, auga e sal.

Romao

Xa no Concello de Guntín, igrexa de San Romao da Retorta, románica, do século XII, con alteracións posteriores.
Aquí atopouse un miliario que evidencia que o camiño que seguimos coincide coa vía romana XIX do Itinerario de Antonino.
Tamén románica (do século XII) é a igrexa de Santa Cruz da Retorta, cun crismón “trinitario” labrado no tímpano da porta norte, típico das zonas por onde pasan os Camiños a Compostela. Na portada principal hai un relevo de Cristo abenzoando, entre o sol e a lúa.
O peregrino podía seguir polo Burgo de Negral, en terras de Friol, onde houbo un hospital atendido polos freires de Ferreira de Pallares que daban ós peregrinos “lume, auga, vestido e limosna”. Logo está O Pacio, tamén de Friol.

O Camiño Primitivo, ó longo da súa historia, sempre se dirixiu en liña recta de Lugo a Melide, cruzando O Careón polo Hospital das Seixas, Santiago de Vilouriz, Vilamor e a aldea de Compostela. O desvío de Augas Santas a Palas de Rei, é un invento moderno, sen o máis mínimo rigor histórico.

Pero a falla do albergue fai que o peregrino opte por pernoctar en Friol